ორსულობის დროს წონის მომატება
ორსული ქალების უმრავლესობა ნერვიულობს საკუთარ წონაზე ფეხმძიმობის დროს.
თქვენ შეგიძლათ კითხოთ საკუთარ თავს, იმატებთ ძალიან ბევრს წონაში, თუ იკლებთ? ამავდროულად ინერვიულოთ იმაზე, რომ თქვენი მუცელი არ იზრდება ისე სწრაფად როგორც გგონიათ. საერთოდაც, უნდა გახსოვდეთ, რომ წონის მატება ფეხმძიმობის დროს ძალიან ინდივიდუალურია. და საერთოდაც, ორსულობა არ არის ის პერიოდი როცა თქვენ წონაზე უნდა ინერვიულოთ. თქვენში ხომ ზუსტად ახლა იზრდება ბავშვი!
გააგრძელეთ კითხვა და გაიგებთ მეტს წონაში მატებაზე ფეხმძიმობის დროს, რათა თქვენ აღარ ინერვიულოთ და შეძლოთ დატკბეთ ამ მშვენიერი ეტაპით თქვენს ცხოვრებაში.
როგორ გამოვთვალოთ წონის მატება ორსულობის დროს
წონის მატება უნდა იყოს სტაბილური და თანდათანობითი, ჩვეულებრივ მატება იწყება მესამე ტრიმესტრიდან. შეიძლება გქონდეთ უფრო სწრაფი მატებაც, რადგან თქვენი ბავშვი ასევე იწყებს ცხიმების მარაგის დაგროვებას.
თქვენი ექიმი ყოველთვის გკითხავთ წონის მატების შესახებ და აგწონით ყოველ ვიზიტზე რათა აწარმოოს თქვენი პირადი წონის მატების სქემა. თუმცა უფრო მნიშვნელოვანი, ვიდრე თქვენი რეალური რიცხვი სასწორზე არის ის, რომ წონა გაიზარდოს თქვენი ინდივიდუალური რეკომენდირებული წონის მომატების დიაპაზონში.
მნიშვნელოვანი ცვლილებები თქვენი პირადი წონის მომატების გრაფიკიდან შეიძლება იყოს ჯანმრთელობის ძირითადი პრობლემის მანიშნებელი.
გამოიყენეთ ჩვენი ორსულობის წონის კალკულატორი, რათა თავად ნახოთ, არის თუ არა თქვენი წონის მომატება სამედიცინო რეკომენდირებულ დიაპაზონში. თუმცა, ეს ინსტრუმენტი არ ცვლის რეგულარულ სამედიცინო შემოწმებას.
კალკულატორის გამოსაყენებლად, უბრალოდ შეიყვანეთ თქვენი სიმაღლე და წონა, რომელიც გქონდა დაორსულებამდე. ამ ინფორმაციის საფუძველზე, ის ითვლის თქვენს BMI-ს, რომელიც არის ძირითადი ცვლადი თქვენი მოსალოდნელი წონის მატების დასადგენად.
მეორე ეტაპზე შეიყვანეთ თქვენი წონა ორსულობის შესაბამის კვირებში. ეს საშუალებას მისცემს ხელსაწყოს შეადგინოს თქვენი პირადი ორსულობის წონის სქემა.
შეიყვანეთ შემდეგი მონაცემები:
წყარო: ორსულობის დროს წონის მომატების განახლებულ რეკომენდაციებზე დაყრდნობით, მედიცინის ინსტიტუტი (აშშ) და ეროვნული კვლევის საბჭო (აშშ), 2009 წ.
წონის მომატების დადგენა BMI-ს მიხედვით
იმის გასარკვევად, თუ რამდენი უნდა მოიმატოთ ორსულობის დროს, თქვენი ბებიაქალი ან გინეკოლოგი განსაზღვრავს თქვენს პირად სხეულის მასის ინდექსს, ან მოკლედ BMI-ს. თქვენი BMI გამოითვლება როგორც თქვენი წონა გაყოფილი თქვენი სიმაღლის კვადრატზე.
წონა კგ-ში: (სიმაღლე მ) 2 = BMI კგ/მ2
აი, მაგალითი ქალისთვის, რომელიც არის 1,65 მ სიმაღლის და იწონიდა 65 კგ-ს ორსულობამდე: BMI = 65 კგ: (1,65 მ) 2 = 23,9 კგ/მ2.
მშობიარობის ასაკის ქალებისთვის ნორმალური BMI არის 18 კგ/მ2-დან 25 კგ/მ2-მდე. ვინც BMI 18 კგ/მ2-ზე დაბალია, ითვლება ნაკლებწონიანდ, ხოლო 25 კგ/მ2-ზე მეტი ჭარბწონად ითვლება. ქალები, რომლებსაც აქვთ BMI 30 კგ/მ2 და ზემოთ, წონა ეთვლებათ სიმსუქნედ. ჩვენ გვინდა ხაზგასმით აღვნიშნოთ, რომ ადამიანის BMI მხოლოდ შეზღუდული მნიშვნელობისაა. კუნთებისა და ცხიმების განსხვავებული სიმკვრივის გამო, მაგალითად სპორტსმენი ქალები, შეიძლება ჩაითვალონ ჭარბ წონაში მათი BMI-დან გამომდინარე, მიუხედავად იმისა, რომ მათ აქვთ მცირე ცხიმი. ასაკი კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია, რომელიც გასათვალისწინებელია BMI-ს დროს.
მიუხედავად ყველაფრისა, BMI გამოიყენება როგორც სახელმძღვანელო მეანობაში, რათა შეფასდეს ორსულობის დროს წონის მომატება ჯანსაღ დიაპაზონშია თუ არა. BMI-ზე დაყრდნობით, ორსულობის დროს წონის მომატების ნორმად ითვლება შემდეგი დიაპაზონები:
| სხეულის მასის ინდექსი (BMI) | ორსულობის დროს წონის მომატება |
| < 18,5 kg/m2 | 12 – 18 kg |
| 18,5 – 25 kg/m2 | 11 – 16 kg |
| 25 – 30 kg/m2 | 7 – 11 kg |
| > 30 kg/m2 | 5 – 9 kg |
საიდან მოდის ორსულობის ეს ზედმეტი ფუნტი?
ორსულ ქალთა უმეტესობას არა მხოლოდ სურს იცოდეს, რამდენად ნორმალურია წონაში მატება, არამედ საიდან მოდის ეს ზედმეტი ფუნტი. თქვენი წონა ხომ მხოლოდ იმიტომ კი არ იზრდება, რომ ცხიმის მარაგს დებთ, არამედ იმიტომაც, რომ სისხლის მოცულობა თითქმის ორმაგდება, ნაყოფი იზრდება და სარძევე ჯირკვლის ქსოვილიც იზრდება.
ეს ნიშნავს, რომ წონის მატება უბრალოდ არ ნიშნავს სხეულის ცხიმის მატებას. თქვენ ალბათ ასევე გაინტერესებთ რამდენ წონას მოიმატებთ ორსულობის რომელ კვირაში. უკეთ რომ გავიგოთ, რატომ იმატებენ ისინი წონაში, გირჩევთ ნახოთ, საიდან მოდის ეს ზედმეტი ფუნტები.
ორსულობის დროს წონის საშუალო მატება - კვირის მიმოხილვა
იმისდა მიხედვით, თუ რომელ ტრიმესტრში იმყოფებით, წონის მატება კვირიდან კვირამდე იცვლება. მიუხედავად იმისა, რომ ორსულობის დასაწყისში შეიძლება მცირე განსხვავება დაინახოთ, ეს შეიძლება სწრაფად შეიცვალოს მეორე ტრიმესტრში. თქვენი ბავშვი გაიზრდება და წონაში მოიმატებს, თქვენი სისხლის მოცულობა გაიზრდება და თქვენი ორგანიზმი შეინარჩუნებს წყალს და დაგროვდება ცხიმის მარაგი ძუძუთი კვებისთვის მოსამზადებლად.
ქალების უმეტესობა პირველ ტრიმესტრში თითქმის არ იმატებს წონაში, ხოლო მეორე და მესამე ტრიმესტრში მათი წონა როგორც ჩანს შეუპოვრად იზრდება. და ზუსტად ასე უნდა იყოს!
ასევე ნორმალურია წონის უეცარი ნახტომი ერთი კვირიდან მეორეზე ორსულობისას. როდესაც თქვენს პატარას აქვს ზრდის ტემპი, თქვენი წონის მომატება შეიძლება არ იყოს ისეთი ნელი და სტაბილური, როგორც ეს ჩვეულებრივ ხდება. სწორედ აქ გამოდგება HiPP წონის მომატების გრაფიკი: სანამ დარჩებით რეკომენდებულ დიაპაზონში (ნაცრისფერი ზონა დიაგრამაში), ჩვეულებრივ, სანერვიულო არაფერია.
თქვენ ასევე შეგიძლიათ გადახედოთ წონის მატების ჩვენს ცხრილს, რომ მიიღოთ წარმოდგენა იმაზე, თუ რას უნდა ელოდოთ ორსულობის დროს წონის მატებასთან დაკავშირებით:
| ორსულობის კვირა (SSW) | წონის მომატება |
| 5. – 16. ორსულობის კვირა | დაახლ. 2 კგ |
| 17. – 22. ორსულობის კვირა | დაახლ. 2 კგ |
| 23. – 26. ორსულობის კვირა | დაახლ. 2 კგ |
| 27. – 35. ორსულობის კვირა | დაახლ. 4 – 4,5 კგ |
| 35. – 40. ორსულობის კვირა | დაახლ. 2 – 2,5 კგ |
განსაკუთრებით იმ ორსულთა შემთხვევაში, რომლებსაც აქვთ ჭარბი წონა, მცირე წონა, ან აქვთ ადრე არსებული დაავადებები, გინეკოლოგებს სურვილი აქვთ თვალყური ადევნონ ასევე მათი ყოველკვირეული წონის მატებას. ისინი იყენებენ საკონტროლო მნიშვნელობებს რიენტაციისთვის:
- მე-13 კვირამდე: წონის მომატება თითქმის არ არის
- კვირა 14-24: 250-300 გრამი კვირაში
- 25 კვირის შემდეგ: 400 გრამი კვირაში
დედაც და ბავშვიც იმატებენ წონაში
ბევრ ქალს აწუხებს ორსულობის დროს ზედმეტი წონის მატება, განსაკუთრებით ცნობილი სასუსნაოების გამო. თუმცა, უნდა გხსოვდეთ, რომ ორსულობის დროს წონის მატება მნიშვნელოვანია და საერთო არაფერი აქვს პოტენციურად ცუდი კვების ჩვევებთან. წონაში მატება ერთი ნაყოფის არსებობის შემთხვევაში პრობლემური ხდება მხოლოდ მაშინ, როცა ის 20 კილოგრამზე მეტია. რაც მთავარია, იკვებეთ ჯანსაღად და არ ინერვიულოთ თქვენს წონაზე.
ორსულობის დროს წონაში მატება აბსოლუტურად ნორმალურია, რადგან ამ დროს მუცელში არა მხოლოდ პატარა ადამიანი იზრდება და ვითარდება, არამედ თქვენი სისხლის მოცულობაც იზრდება. გარდა ამისა, პლაცენტა, ამნიონური სითხე და მზარდი საშვილოსნო დამატებით წონას მატებს. თქვენი წონის შესახებ შეშფოთების შესამსუბუქებლად, ჩვენ ჩამოვთვალეთ რა ფაქტორები უწყობს ხელს ორსულობის წონას:
| თქვენი ბავშვის წონა (დადგენილ თარიღში) | დაახლ. 3-3,8 კგ (საშუალოდ) |
| სისხლის მოცულობის გაზრდა | დაახლ. 1.2 კგ |
| საშვილოსნო | დაახლ. 1.3 კგ |
| პლაცენტა | დაახლ. 0,6-0,8 კგ |
| ამნისტიური სითხე | დაახლ. 1.3 კგ |
| უჯრედშორისი სითხე | დაახლ. 2-2,5 კგ |
| სარძევე ჯირკვლის ზრდა | დაახლ. 0,8-1,0 კგ |
| დედის ცხიმოვანი დეპოზიტი (ძუძუთი კვებისათვის მოსამზადებლად) | დაახლ. 1,7 კგ |
წონაში მატება ტყუპების ან მეტის მოლოდინში
წონის მომატების საშუალო დიაპაზონი ძირითადად ეხება ერთნაყოფიან ორსულობებს. კრიტერიუმები ქალებისთვის, რომლებიც ტყუპებს ელოდებიან, რა თქმა უნდა, უფრო მაღალია. ეს იმიტომ ხდება, რომ დედისმუცელში უფრო მეტი ბავშვი იზრდება და ამ ჩვილებს სჭირდებათ მეტი სისხლი, მეტი ამნიონური სითხე, მეტი პლაცენტური ქსოვილი და ა.შ.
ასე რომ, თუ ტყუპებს ელოდებით, დაახლოებით 15,5-დან 20 კილოგრამამდე მატება საკმაოდ ნორმალურია. თუ თქვენ ხართ ორსული სამეულით, გინეკოლოგები და ბებიაქალები აფასებენ წონაში მატებას დაახლოებით 20,5-23 კილოგრამით.
ჭარბი და ნაკლებწონიანი – რა გავლენა შეიძლება იქონიოს ჩემს ორსულობაზე?
თუ თქვენ ხართ ნაკლები ან ჭარბწონიანი და დაორსულდებით, თქვენი გინეკოლოგი ასევე განსაკუთრებულ ყურადღებას მიაქცევს ორსულობის დროს წონის მატებას. ეს არის თქვენი და თქვენი ბავშვის ჯანმრთელობის პრობლემების თავიდან ასაცილებლად. ორსული ქალები ითვლებიან ნაკლებწონიანად, თუ მათი ორსულობამდე BMI 18 კგ/მ2-ზე ნაკლებია. ორსულობამდე BMI 25-30 კგ/მ2 ჭარბი წონის ფარგლებშია, ხოლო ორსულობამდე 30 კგ/მ2-ზე მეტი სიმსუქნის ფარგლებში.
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ მხოლოდ თქვენი წონა არ განსაზღვრავს, იქნება თუ არა თქვენი შვილი ჯანმრთელი პატარა თუ დიდი წონის როცა დაიბადება. სანამ ყურადღებას აქცევთ ჯანსაღ, დაბალანსებულ დიეტას და ორსულობის დროს საკმარის ვარჯიშს, სასწორის ნათქვამი არც ისე მნიშვნელოვანია.
ორსულობის დროს ძალიან ცოტაა ან საერთოდ არ არის წონის მომატება
თუ ორსულ ქალს ორსულობის დასაწყისში აქვს ნაკლები წონა, მას განსაკუთრებით ურჩევენ წონაში მატებას. ეს იმიტომ ხდება, რომ ჭარბწონიანობა ასოცირდება სპონტანური, ნაადრევი მშობიარობის რისკთან, რადგან სხეულს არ შეუძლია ორსულობის ბოლომდე შენარჩუნება საკუთარი თავის ზიანის მიყენების გარეშე. გარდა ამისა, ნაკლებწონიანობამ შეიძლება გამოიწვიოს საკვები ნივთიერებების დეფიციტი ,რამაც შეიძლება ზიანი მიაყენოს ბავშვის ჯანმრთელობას და გამოიწვიოს სერიოზული ზიანიც კი. მცირე წონის დედები ასევე უფრო მეტად აჩენენ ჩვილებს ძალიან დაბალი წონით.
თუ წონა უცვლელი რჩება მთელი ორსულობის განმავლობაში ან თუ მხოლოდ მცირე მატება შეინიშნება, ეს შეიძლება გამოწვეული იყოს რამდენიმე მიზეზით. განსაკუთრებით ქალები, რომლებიც ებრძვიან მძიმე დილის ავადმყოფობას ორსულობის დასაწყისში, ასევე აქვთ დაქვეითებული მადა. ორივემ ერთად შეიძლება გამოიწვიოს წონის ნელი მატება. ქალები, რომლებსაც განიცდიან ჰიპერემიზს (HG) ხშირი ღებინების გამო, ორსულობის პირველ კვირებშიც კი იკლებენ წონაში. მუდმივი HG-ის მქონე ქალებს უჭირთ საკმარისი წონის მომატება.
თუ ორსულობის დროს წონა ჩერდება რამდენიმე კვირის განმავლობაში, ეს შეიძლება იყოს ნაყოფის ზრდის შეზღუდვის (FGR) სერიოზული ნიშანი, ასევე არასწორი კვების ნიშანი. თუ ეს ასეა, გთხოვთ, რაც შეიძლება მალე გაიაროთ კონსულტაცია თქვენს გინეკოლოგთან რათა გამოირიცხოს ჯანმრთელობის პრობლემები თქვენთვის და თქვენი ბავშვისთვის.
ორსულობის დროს ძალიან სწრაფი ან ძალიან ბევრი წონის მომატება
თუ მომავალი დედა არის ძალიან ჭარბი წონის ან აწუხებს გაცხიმოვნება, იზრდება გესტაციური შაქრიანი დიაბეტის რისკი (GDM - ტიპი 4 დიაბეტი). თუ დედა ჭარბად იკვებება, მისი ბავშვიც დიაბეტის რისკის ქვეშაა. ორსული ქალები, რომლებიც ძალიან ჭარბწონიანი არიან და მიირთმევენ შაქრიან და ცხიმიან საკვებს, ხშირად აჩენენ ძალიან დიდ და მძიმე ბავშვებს. ამას მაკროსომია ჰქვია.
თუ დედის წონა ძალიან სწრაფად იმატებს, ეს ხშირად არასწორი კვების ნიშანია. ეს ნიშნავს, მაგალითად, რომ ისინი ჭამენ ძალიან ბევრს დღის განმავლობაში ან მიდრეკილნი არიან მიირთვან ძალიან შაქრიანი ან ცხიმიანი საკვები. თუმცა, თუ ეს ასეა თქვენთან დაკავშირებით, ჩვენ გირჩევთ არ ეცადოთ წონის დაკლებას ახლავე. უფრო უნდა შეეცადოთ გადახვიდეთ ჯანსაღ კვებაზე. ამ რჩევების დაცვა დაგეხმარებათ დაარეგულიროთ თქვენი წონის მატება ჯანსაღი გზით:
- ჭამე მხოლოდ მაშინ, როცა ძალიან გშია.
- მიირთვით დღეში მინიმუმ სამი პორცია ბოსტნეული და ორი პორცია ხილი. ერთი პორცია არის მეტ-ნაკლებად ის რაოდენობა, რაც ხელში გეტევათ.
- შეინახეთ სასუსნავი და ტკბილეული განსაკუთრებული მომენტებისთვის და მიირთვით შაქრიანი და ცხიმიანი საკვები მხოლოდ ზომიერად.
- ასევე არ დაგავიწყდეთ ჩართოთ ვარჯიში ყოველდღიურ ცხოვრებაში
